Bilim insanları, Dünya’yı dev bir bataryaya dönüştürüyor

Bilim insanları, yenilenebilir enerjinin depolanması konusunda devrim yaratacak yeni bir teknoloji geliştirdi.

ABD merkezli Quidnet adlı şirketin geliştirdiği Jeokimyasal Enerji Depolama (GES) adlı sistem, enerjiyi aylar boyunca güvenli bir şekilde saklayarak elektrik şebekelerinin daha istikrarlı hale gelmesini sağlıyor.

Güneş, rüzgar, dalga ve yer altı ısısı gibi doğal kaynaklardan elde edilen enerji artık daha verimli bir şekilde elektriğe dönüştürülebiliyor. Ancak asıl sorun, bu enerjinin uzun vadeli olarak nasıl saklanacağıydı. Kısa süreli enerji depolama için lityum-iyon bataryalar etkili olsa da, bunlar yalnızca günlük dalgalanmalara karşı yeterli oluyor. Aylara yayılan enerji ihtiyacı için ise daha farklı çözümlere ihtiyaç var.

YERİN DERİNLİKLERİNDE ENERJİ

Bugüne dek uzun vadeli enerji depolamanın en yaygın yöntemi, suyun yükseğe pompalanarak ihtiyaç anında türbinlerden geçirilip yeniden elektrik üretildiği pompajlı hidroelektrik sistemleriydi. Ancak bu yöntem yüksek maliyetli, su tüketimi fazla ve sadece belirli coğrafyalarda uygulanabiliyor.

Quidnet, bu yöntemi tersine çeviren bir sistem geliştirerek yepyeni bir teknoloji sundu: Jeokimyasal Enerji Depolama.

Bu sistemde su, yerin derinliklerindeki geçirimsiz kaya katmanlarına yüksek basınçla pompalanıyor. Enerji gerektiğinde ise bu su serbest bırakılarak yukarı akıyor ve türbinleri döndürerek elektrik üretiyor. Sistem, kapalı devre çalıştığı için su sürekli tekrar kullanılabiliyor ve geleneksel pompajlı hidro sistemlere göre çok daha az su kullanıyor.

İLK BAŞARILI DENEMELER GERÇEKLEŞTİ

Quidnet, 2019 yılında ABD Enerji Bakanlığı’ndan GES teknolojisinin geliştirilmesi için destek aldı. 2024’te ise enerji sektöründen Hunt Energy Network’ten 10 milyon dolarlık yatırım aldı. Aynı iş gücü ve tedarik zincirini kullanarak petrol-doğalgaz sektöründeki bilgi birikimini bu yeni enerji sistemine uyarlayan şirket, 2025 Şubat’ında teknolojinin megavat-saat ölçeğinde başarıyla test edildiğini duyurdu. Dört ay sonra ise enerjinin 6 ay boyunca kayıpsız bir şekilde depolandığı açıklandı.

Her ne kadar sistemin tam verimlilik oranı lityum-iyon bataryalara göre düşük olsa da (şu anda yaklaşık yüzde 50, hedef ise yüzde 65), uzun vadeli enerji depolamasında bu tür verim oranları kabul edilebilir seviyede. Quidnet CEO’su Joe Zhou’ya göre, GES teknolojisi kısa vadeli değil, uzun vadeli enerji yönetimi için geliştirildiği için bu verimlilik oranları ticari açıdan yeterli.

Quidnet ayrıca, önümüzdeki yıl Teksas’ta bir kamu hizmeti kuruluşu ile ilk GES projesini hayata geçirmeyi planlıyor.